Δευτέρα 4 Απριλίου 2011

Ταξιδεύοντας με το ιπτάμενο χαλί του Stephan Micus - Κυριακή 3 Απριλίου 2011, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών



Καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, η μεθυστική μελωδία του νέι ξεχύνεται από το ολοφώτιστο δωμάτιό μου ακολουθώντας, έξω στον ανοιξιάτικο πρωινό αέρα, τη γεμάτη νόστο φωνή του περιπλανώμενου ραψωδού Stephan Micus. Αν η αγνότητα και η αθωότητα που απορρέουν από την ποίηση του William Blake μπορούσαν να εκφραστούν με ήχους, τότε σίγουρα θα έπαιρναν τη μορφή της μουσικής των Popol Vuh της περιόδου του Hosianna Mantra ή οποιασδήποτε σύνθεσης του Micus. Όποιος μεταλάβει τους φωτεινούς καρπούς από τους αιθέριους κήπους του Stephan, αυτομάτως θα μπορέσει, παγώνοντας στιγμιαία τον χρόνο, να βιώσει την εμπειρία της αγιότητας. "Βρεφοποιημένο άνθρωπο" αποκαλούσε ο ποιητής Νίκος Καρούζος κάθε άγιο και ασκητή, κάθε άνθρωπο που κινείται ανάμεσά μας και ξαναγεννιέται καθημερινά στο παρόν και ταυτοχρόνως στο μέλλον. Νυν και αεί...

Στη μοναδική συναυλία του χθες το βράδυ στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, ο Stephan Micus μας θύμισε ότι είμαστε όλοι παιδιά του Θεού και εν δυνάμει άγιοι - "βρεφοποιημένοι άνθρωποι" που δεν σταματούν ποτέ να εκπλήσσονται με τις εικόνες ομορφιάς που αντικρίζουν γύρω τους και τον παράξενο Κόσμο που τους περιβάλλει. Καθισμένος σταυροπόδι στη στάση του λωτού και ντυμένος στα λευκά, ο Γερμανός συνθέτης, πολυοργανίστας και ερμηνευτής είχε μαζί του στη σκηνή μια αρμαθιά πρωτότυπα μουσικά όργανα απ' όλο τον κόσμο: την περίφημη αρμένικη φλογέρα duduk, μια kalimba από τη Νότια Αφρική, πάνω στην οποία κεντούσαν ασταμάτητα τα αεικίνητα δάχτυλά του, ένα ιαπωνικό φλάουτο από μπαμπού ονόματι shakuhachi, την παραδοσιακή φλογέρα nohkan, η οποία χρησιμοποιείται στις παραστάσεις του ιαπωνικού Θεάτρου Noh, το ευρωπαϊκού τύπου "κανονάκι", γνωστού και ως bavarian zither, καθώς και κάποια προηχογραφημένα αποσπάσματα πάνω στα οποία αυτοσχεδίαζε αρμονικά. Φυσικά, από το 1977 που κυκλοφορεί τους δίσκους του στην ECM, ο Micus έχει πειραματιστεί με δεκάδες μουσικά όργανα απ' όλο τον κόσμο (ιδιόφωνα και μη). Ενδεικτικά αναφέρουμε το σιτάρ, το ιαπωνικό πνευστό sho, την αφρικανική άρπα και το γνωστό μας talking drum. Η μουσική του αποτελεί ένα ανεπανάληπτο κράμα μεταξύ των ήχων της Δύσης και της Ανατολής, οι οποίοι λικνίζονται σε σταυροδρόμια γεμάτα αντανακλάσεις - εκεί όπου ο οδοιπόρος εξαφανίζεται μες στο θάμπος του απογευματινού ήλιου.

Αποκορύφωμα της συναυλίας ήταν ένα εξαγνιστικό απόσπασμα από το άλμπουμ Athos στο οποίο η μακαριότητα των βυζαντινών ψαλμών και η κατανυκτική ατμόσφαιρα του Αγίου Όρους συναντούν τη γεμάτη νοσταλγία φωνή του Stephan, ο οποίος τραγουδάει στα ελληνικά ύμνους για την Παναγία παρομοιάζοντάς την με κρίνο. Όποιος βρέθηκε χθες το βράδυ στο χώρο της συναυλίας συνειδητοποίησε ότι, κλείνοντας και μόνο τα μάτια του, μπορούσε να κατανοήσει όλα όσα εξιστορούσε νοερά η μουσική.

Φεύγοντας χθες το βράδυ από τη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, πλημμυρισμένος από μια αίσθηση πληρότητας, θυμήθηκα ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία: τον Μυστικισμό του Ήχου του Ιναγιάτ Χαν (εκδ. Πύρινος Κόσμος) το οποίο μιλάει για τη μουσική των Σούφι, τους περιστρεφόμενους δερβίσηδες, τον Τζελαλαντίν Ρουμί και την αστείρευτη ενέργεια των κραδασμών η οποία διαποτίζει κάθε ήχο του σύμπαντος. Αυτή ακριβώς είναι η ουσία της μουσικής του Stephan Micus. Και γι' αυτό κλείνω το συγκεκριμένο άρθρο με μία από τις πλέον κορυφαίες συνθέσεις του: "To the evening child". Αφιερωμένη σε όσους ταξιδεύουν κάθε σούρουπο με τη φαντασία τους, πλέοντας ελεύθεροι στα χρώματα του ορίζοντα...


NOBODADDY

STEPHAN MICUS-TO THE EVENING CHILD.wmv